حسابرسی عملکرد

حسابرسی عملکرد

یکی از خدمات مشاوره مديريت به شمار می آيد كه امکان دارد بعضی از ويژگيهای حسابرسی صورتهای مالی را نیز داشته باشد. اين نوع حسابرسی، بررسی فعاليتهای يك سازمان يا بخش مشخصی از آن را انجام می دهد، که دستيابی به هدفها مشخص است.

يكی از مراحل اجرای حسابرسی عملكرد بررسی و آزمون كنترلهای مديريت است، که هدف اصلی آن تعيين هدف قطعی حسابرسی و نيز قابليت اتكای مدارك و شواهد داخلی واحد است.

حسابرسی عملكرد، علاوه بر تقويت جنبه های مثبت مديريت، منجر به حل مسایل، غلبه بر مشكلات و بهبود كيفيت اداره واحدهای تجاری نیز می شود.

مفاهيم اساسی حسابرسی عملکرد :

حسابرسی عملكرد دارای سه مولفه : كارايی، اثربخشی و صرفه اقتصادی می باشد كه از اهميت زيادی برخوردار است. ارزيابی، كارايی، اثربخشی و صرفه اقتصادی بايد بخشی از فرايند عادی مديريت هر واحد تجاری در بخش های عمومی و خصوصی باشند و مديران بررسی عملكرد را به عنوان يكی از مسئوليتهای خود برای كنترل فعاليتها تلقی كنند و ارزيابی مستقل عملكرد مديران از راه واحد حسابرسی داخلی يا حسابرسان مستقل صورت گيرد.

ديوان محاسبات انگلستان اين سه مولفه را به صورت زير تعريف می كند :

صرفه اقتصادی : حداقل كردن بهای تمام شده منابع مورد نياز يا مصرفی با توجه به كيفيت مورد نظر ( مصرف با توجيه اقتصادی ).

كارايی : حداكثر ستانده با ميزان نهاده ثابت يا ستانده ثابت با حداقل نهاده ممكن ( مصرف خوب ).

اثر بخشی : مقايسه نتايج مورد نظر و نتايج واقعی پروژه ها، برنامه ها يا ساير فعاليتها ( مصرف هوشمندانه ).

حتما بخوانید : حسابداری تلفیقی 

هدفهای حسابرسی عملکرد

• ارزيابی عملكرد در مقايسه با هدفهای تعيين شده ( به وسيله مديريت يا ساير معيارهای سنجش )
• شناسايی فرصتهای بهبود عمليات از نظر صرفه اقتصادی و كارايی و اثربخشی
• ارائه پيشنهاد برای بهبود عمليات يا انجام اقدامات و رسيدگی های بيشتر

نوع و ماهيت و دامنه پيشنهادهای ارائه شده در جريان حسابرسی عملكرد، بسيار متفاوت است. در اغلب موارد ممكن است پيشنهادهای ويژه ای ارائه شود. در ساير موارد ممكن است بررسی های بيشتری ضروری باشد كه در اين صورت حسابرس دلايل نياز به انجام بررسی ها و اقدامات بيشتر در اين زمينه را، بيان می كند.

مقايسه حسابرسی مالی و حسابرسی عملكرد

علاوه بر تفاوتهای گفته شده، حسابرسی عملكرد بر خلاف حسابرسی صورتهای مالی، دارای هدفها و رويكردهای كلی تر است. حسابرسی عملكرد حرفه ای، مستلزم انواع مهارتها است و دارای يك ارتباط اثربخش با تمام سطوح سازمانی و ارزيابی تمام جوانب يك سازمان است.

بخشهای مالی و حسابداری، توليد، مهندسی و كنترل موجودی، خدمات مشتريان، اعتبارها، خريد پرسنلی و اداری، پردازش اطلاعات و بازاريابی و فروش از بخشهايی هستند كه می توانند مشمول حسابرسی عملكرد قرار گيرند.

حسابرسی عملكرد حدود بيشتری از مسئوليت های مديريت را شامل می شود و هدف آن تعيين فرصتهايی برای كارايی و صرفه اقتصادی بيشتر و بهبود اثربخشی در اجرای روش ها و عمليات است.

از تفاوتهای حسابرسی مالی و حسابرسی عملكرد می توان به چگونگی مديريت آن نيز اشاره كرد كه حسابرسی مالی طی يك چرخه سالانه تكراری انجام می شود، در صورتی كه حسابرسی عملكرد، به صورت مجزا صورت می گيرد.

يكی ديگر از تفاوتهای حسابرسی، در سطح استاندارد بودن آنهاست كه در آن طرح ريزی حسابرسی عملكرد در قالب يك شكل استاندارد ثابت، بسيار مشكل است.